โรงเรียนเขาชะเมาวิทยา เดิมชื่อว่า โรงเรียนพัฒนาพิทยาคม เป็นสาขาของโรงเรียนชำนาญสามัคคีวิทยา เปิดทำการสอนในปี พ.ศ. 2532 โดยใช้พื้นที่ด้านล่างของอาคารเรียน โรงเรียนบ้านห้วยทับมอญ เป็นสถานที่เรียน ต่อมา นางแตง มาอ่อน ผู้มีอุปการคุณ ต่อโรงเรียนได้บริจาคที่ดิน
จำนวน 36 ไร่ 3 งาน 20 ตารางวา ให้เป็นสถานที่ก่อตั้งโรงเรียน สภาตำบลห้วยทับมอญ มีกำนันนิวัฒน์ เกิดศักดิ์สิทธิ์ เป็นประธาน นายศักดิ์ชัย ปราณี เป็นเลขานุการ โดยกำนันนิวัฒน์ เกิดศักดิ์สิทธิ์ ผู้มีอุปการคุณ ต่อโรงเรียนได้นำคณะทำงาน ผู้ใหญ่บ้าน และผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน ดำเนินการจัดหาทุนทรัพย์จากผู้มีจิตศรัทธาและจัดหาเครื่องจักรกลมาทำการปรับและถมที่เพื่อก่อสร้างอาคารเรียน
พ.ศ. 2533 ได้รับความอนุเคราะห์จากผู้มีจิตศรัทธา เพิ่มขึ้นในการบริจาคทุนทรัพย์ จึงดำเนินการก่อสร้างอาคารเรียนเอนกประสงค์ โรงเก็บรถ ถังเก็บน้ำฝน ห้องน้ำ – ห้องส้วม เสาธง ก่อสร้างแล้วเสร็จ เมื่อวันที่5 กรกฎาคม 2533 ได้ย้ายนักเรียนจากโรงเรียนบ้านห้วยทับมอญ มาสอน ณ ที่ทำการแห่งใหม่ และได้ประกอบพิธีมอบโรงเรียนให้กับกรมสามัญศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ เมื่อวันที่ 18 กรกฎาคม พ.ศ. 2533
พ.ศ. 2534 ประกาศจัดตั้งเป็นโรงเรียนพัฒนาพิทยาคม เมื่อวันที่ 15 เมษายน 2534ได้รับงบประมาณก่อสร้างอาคารเรียน ช.ค. แบบ 104/27 จำนวน 1 หลัง บ้านพักครูแบบมาตรฐาน 204/26 จำนวน 1 หลัง ห้องน้ำ-ห้องส้วม จำนวน 1 หลัง บ้านพักนักการภารโรง จำนวน 1 หลัง สนามบาสเกตบอล 1 สนาม และได้เข้าร่วมโครงการขยายโอกาสทางการศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนต้น ( คอมต.สศ. รุ่น 5 )
พ.ศ. 2535 ได้รับงบประมาณก่อสร้างอาคารเรียนเบ็ดเสร็จแบบ ก จำนวน 1 หลัง และอาคารเรียนเบ็ดเสร็จแบบ ข จำนวน 1 หลัง บ้านพักครูแบบ 203/27 จำนวน 2 หลัง
พ.ศ. 2536 ได้รับอนุมัติจากกระทรวงศึกษาธิการให้เปลี่ยนชื่อเป็น โรงเรียนเขาชะเมาวิทยา และเข้าร่วมในโครงการอาหารกลางวัน โครงการส่งเสริมอาชีพอิสระ ( สอร. ) โครงการอุทยานการศึกษา ได้รับงบประมาณก่อสร้างอาคารเรียนเบ็ดเสร็จแบบ ค จำนวน 1 หลัง
พ.ศ. 2537 ได้รับอนุมัติให้เปิดสอนในระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย ได้รับงบประมาณก่อสร้างถังเก็บน้ำฝน คลส. แบบ ฝ.33 จำนวน 1 ชุด โรงเรียนได้เข้าร่วมโครงการเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตและสังคม (รพชส. รุ่น 3 ) 
พ.ศ. 2538 ได้รับบริจาคก่อสร้างรั้วหน้าโรงเรียน จากชุมชน ได้รับบริจาคชุดปฏิบัติการทางภาษาพร้อมอุปกรณ์เครื่องควบคุมจำนวน 40 ชุด จากบ้านสวนเตือนกมล ได้รับบริจาคโรงน้ำดื่ม จำนวน 1 ชุด จาก นางจ้อย ท้ายสวน และนายบุญเลิศ – นางชอุ่ม แต้มมณี ได้รับบริจาคป้ายชื่อโรงเรียน จากผู้ใหญ่ประจักษ์ -นางถวิล เกิดศักดิ์สิทธิ์ และได้รับงบประมาณก่อสร้างบ้านพักครูแบบ 203/27 จำนวน 1 หลัง ก่อสร้างถังเก็บน้ำฝน คลส. แบบ ฝ.33 จำนวน 1 ชุด
พ.ศ. 2539 ได้รับงบประมาณก่อสร้างหอถังประปาแบบ 9/9 จำนวน 1 ชุด ก่อสร้างอาคารเรียนแบบ 216 ล.( ปรับปรุง 29 ) จำนวน 1 หลัง ได้รับคัดเลือกตามโครงการนโยบายปฏิรูปการศึกษาและบัญญัติ 10ประการ
พ.ศ. 2540 ได้รับงบประมาณก่อสร้างบ้านพักนักเรียนแบบกรมอาชีวศึกษา จำนวน 1 หลัง ได้รับ
บริจาคคอมพิวเตอร์ 20 ชุด จากการทอดฝ้าป่าสามัคคีเพื่อการศึกษา
พ.ศ. 2541 ได้รับรางวัลชมเชยโรงเรียนพระราชทานขนาดเล็ก
พ.ศ. 2543 ได้รับงบประมาณก่อสร้างหอประชุม/โรงอาหาร แบบ 100/27 จำนวน 1 หลัง
พ.ศ. 2544 ได้รับงบประมาณก่อสร้างห้องน้ำ –ห้องส้วม แบบ 6/27 จำนวน 1 หลัง , ปรับปรุงห้องปฏิบัติการทางภาษา ห้องกลุ่มสาระภาษาต่างประเทศ บริจาคโดยผู้อำนวยการประเทือง ไกรเพชร
พ.ศ. 2546 ได้รับรางวัลชมเชยโรงเรียนพระราชทานขนาดเล็ก
พ.ศ. 2547 เข้าร่วมโครงการโรงเรียนวิถีพุทธ,ผ่านการประเมินคุณภาพภายนอกรอบที่ 1 จาก สมศ.
พ.ศ. 2548 ได้รับรางวัลชมเชยโรงเรียนพระราชทานขนาดเล็ก
พ.ศ. 2549 ได้รับการคัดเลือกให้เข้าโครงการหนึ่งอำเภอหนึ่งโรงเรียนในฝัน “ โรงเรียนดีใกล้บ้าน”
พ.ศ. 2550 ผ่านการประเมินคุณภาพภายนอกรอบที่ 2 จาก สมศ. และได้รับรองมาตรฐานการจัดการศึกษา
พ.ศ. 2552 ผ่านการประเมินและรับรองเป็นต้นแบบ โรงเรียนดีใกล้บ้าน (โรงเรียนในฝันรุ่นที่ 2 )
พ.ศ. 2553 ได้รับรางวัลเหรียญทองแดง การแต่งกลอนสุภาพ ในงานศิลปหัตถกรรมนักเรียนภาคกลาง – ภาคตะวันออก ครั้งที่ 60
ได้รับรางวัลเหรียญเงิน การประกวดโครงงานวิทยาศาสตร์ ประเภทสิ่งประดิษฐ์ ในงานศิลปหัตถกรรม
นักเรียนภาคกลาง – ภาคตะวันออก ครั้งที่ 60
ได้รับรางวัลเหรียญเงิน การแข่งขันนาฎศิลป์ไทยอนุรักษ์ (นาฏศิลป์) ในงานศิลปหัตถกรรมนักเรียนภาคกลาง – ภาคตะวันออก ครั้งที่ 60
ได้รับรางวัลเหรียญเงิน การแข่งขันละครโรงเล็ก (นาฏศิลป์)ในงานศิลปหัตถกรรมนักเรียนภาคกลาง – ภาคตะวันออก ครั้งที่ 60
พ.ศ. 2554 ผ่านเกณฑ์การประเมินโรงเรียนส่งเสริมกระบวนการคิดของนักเรียน จากสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 18
พ.ศ. 2555 ได้รับรางวัลเหรียญทองแดง การแข่งขันอากาศยานบังคับด้วยวิทยุประเภทความคิดสร้างสรรค์ระดับชั้น ม.4- 6 ในงานศิลปหัตถกรรมนักเรียนระดับประเทศ ครั้งที่ 62
ได้รับรางวัลเหรียญทองแดง โครงงานวิทยาศาสตร์ประเภททดลอง ระดับชั้น ม.1 – 3 ในงานศิลปหัตถกรรมนักเรียนระดับชาติ ครั้งที่ 62
ได้รับรางวัลเหรียญทองแดง อัจฉริยภาพทางวิทยาศาสตร์ ระดับชั้น ม.4 – 6 ในงานศิลปหัตถกรรมนักเรียนระดับชาติ ครั้งที่ 62
ได้รับรางวัลทองแดง การแข่งขันคำคม ระดับชั้น ม.1 – 3 ในงานศิลปหัตถกรรมนักเรียนระดับชาติ ครั้งที่ 62
ได้รับรางวัลเหรียญทองแดง วงปี่พาทย์ไม้นวมผสมเครื่องสายเครื่องเดียวระดับชั้น ม.4 – 6 ในงานศิลปหัตถกรรมนักเรียนระดับชาติ ครั้งที่ 62
ได้รับรางวัลเหรียญทองแดง การแข่งขันเดี่ยวขลุ่ยเพียงออ ระดับชั้น ม.1 – 3 ในงานศิลปหัตถกรรมนักเรียนระดับชาติ ครั้งที่ 62
ได้รับรางวัลเหรียญทองแดง การแข่งขันเดี่ยวขิม 7 หย่อง ระดับชั้น ม.4 – 6 ในงานศิลปหัตถกรรมนักเรียนระดับชาติ ครั้งที่ 62
ได้รับรางวัลเหรียญทองแดง การแข่งขันเขียนภาพไทยสีเอกรงค์ ระดับชั้น ม.4 – 6 ในงานศิลปหัตถกรรมนักเรียนระดับชาติ ครั้งที่ 62
พ.ศ. 2556 ได้รับรางวัลเหรียญทองแดง การแข่งขันอ่านเอาเรื่อง (อ่านในใจ) ระดับชั้น ม.4 – 6 ในงานศิลปหัตถกรรมนักเรียนระดับภาค ครั้งที่ 63
ได้รับรางวัลเหรียญทองแดง การแข่งขันอากาศยานบังคับด้วยวิทยุประเภทความคิดสร้างสรรค์ ระดับชั้น ม.4 – 6 ในงานศิลปหัตถกรรมนักเรียนระดับภาค ครั้งที่ 63
ได้รับรางวัลเหรียญทองแดง การแข่งขันโซโดกุ ระดับชั้น ม.4-6 ในงานศิลปหัตถกรรมนักเรียนระดับภาค ครั้งที่ 63
ได้รับรางวัลเหรียญทองแดง การแข่งขันสร้างสรรค์ภาพด้วยการประติดระดับชั้น ม.1 – 3 ในงานศิลปหัตถกรรมนักเรียนระดับภาค ครั้งที่ 63
ได้รับรางวัลชนะเลิศ การประกวดร้องเพลงพระราชนิพนธ์ งานวันสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช จังหวัดระยอง ประจำปี 2556 (ได้รับงบพัฒนาจำนวน 1,000,000 บาท สนับสนุนโดยองค์การบริหารส่วนจังหวัดระยอง)
พ.ศ. 2557 ได้รับรางวัลเหรียญเงิน การแข่งขันเครื่องบินพลังยาง ประเภทบินไกล(โดยการปล่อยด้วยมือ) ม.1 – 3 ในงานศิลปหัตถกรรมนักเรียนภาคกลางและภาคตะวันออก ครั้งที่ 64
ได้รับรางวัลเหรียญเงิน การแข่งขันอ่านเอาเรื่อง (อ่านในใจ) ม.1-3 ในงานศิลปหัตถกรรมนักเรียนภาคกลางและภาคตะวันออก ครั้งที่ 64
ได้รับรางวัลเหรียญเงิน การแข่งขันเขียนภาพไทยสีเอกรงค์ ม.4-6 ในงานศิลปหัตถกรรมนักเรียนภาคกลางและภาคตะวันออก ครั้งที่ 64
ได้รับรางวัลเหรียญเงิน การแข่งขันสร้างสรรค์ภาพด้วยการปะติด ม.1-3 ในงานศิลปหัตถกรรมนักเรียนภาคกลางและภาคตะวันออก ครั้งที่ 64
ได้รับรางวัลเหรียญเงิน การแข่งขันประติมากรรม ม.4-6 ในงานศิลปหัตถกรรมนักเรียนภาคกลางและภาคตะวันออก ครั้งที่ 64
ได้รับรางวัลเหรียญเงิน การแข่งขันขลุ่ยเพียงออ ม.4-6 ในงานศิลปหัตถกรรมนักเรียนภาคกลางและภาคตะวันออก ครั้งที่ 64
ได้รับรางวัลเหรียญทอง การแข่งขันระนาดทุ้ม ม.1-3 ในงานศิลปหัตถกรรมนักเรียนภาคกลางและภาคตะวันออก ครั้งที่ 64
ได้รับรางวัลเหรียญเงิน การแข่งขันฆ้องวงเล็ก ม.1-3 ในงานศิลปหัตถกรรมนักเรียนภาคกลางและภาคตะวันออก ครั้งที่ 64
พ.ศ. 2558 ได้รับโล่เชิดชูเกียรติ รางวัลเสมา ป.ป.ส.ผลงานดีเด่นระดับเงิน โครงการสถานศึกษาสีขาว ปลอดยาเสพติดและอบายมุข
พ.ศ. 2559 รางวัลเหรียญเงิน ระดับเขตพื้นที่การศึกษา โครงการส่งเสริมการจัดการขยะในสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 18
โล่ประกาศเกียรติคุณ โรงเรียนที่มีการบริหารงานอย่างมีคุณภาพและสิทธิภาพ
ได้รับรางวัลผลการปฏิบัติที่เป็นเลิศ (ชุมนุมผักไฮโดรโฟนิกส์) สถานศึกษาพอเพียง
ได้รับรางวัลดีเด่น ประเภทโรงเรียนขนาดเล็ก ระดับเขตพื้นที่การศึกษา โครงการสถานศึกษาสีขาวปลอดยาเสพติดและอบายมุข
ได้รับเกียรติบัตรโรงเรียนที่มีผลคะแนนการทดสอบระดับชาติขั้นพื้นฐาน (ONET) ในการพัฒนาตนเองสูงขึ้นร้อยละ 2 ขึ้นไป เปรียบเทียบปีการศึกษา 2558 – 2559 ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเขต 18
ได้รับโล่ประกาศเกียรติคุณ โรงเรียนที่มีผลคะแนนเฉลี่ยการทดสอบระดับชาติขั้นพื้นฐาน (ONET) ปีการศึกษา 2559 สูงกว่าระดับประเทศ ลำดับที่ 3 ของโรงเรียนขนาดเล็ก ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเขต 18
ได้รับโล่ประกาศเกียรติคุณ โรงเรียนที่มีผลคะแนนเฉลี่ยการทดสอบระดับชาติขั้นพื้นฐาน (ONET) ปีการศึกษา 2559 สูงกว่าระดับประเทศ ลำดับที่ 1 ของโรงเรียนขนาดเล็ก ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเขต 18
พ.ศ. 2560 ได้รับรางวัลเสมา ป.ป.ส. ประเภทผลงานดีเด่นระดับทอง โครงการสถานศึกษาสีขาว
ปลอดยาเสพติดและอบายมุข
อักษรชื่อย่อของโรงเรียน
“ข.ช.ว.”
สีประจำโรงเรียน
“เหลือง – ฟ้า“
ต้นไม้ประจำโรงเรียน
“ต้นปรงชะเมา”
เอกลักษณ์ของโรงเรียน
“เป็นเลิศด้านระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน”
คำขวัญประจำโรงเรียน
“วินัยดี เรียนเด่น เน้นคุณธรรม”
ปรัชญาโรงเรียน
“ทำคนให้เป็นคนที่สมบูรณ์ที่สุด”
อัตลักษณ์ของโรงเรียน
“อ่อนน้อม ถ่อมตน ยิ้มง่าย ไหว้งาม”
คติพจน์ ของโรงเรียน
สุขา สงฺฆสฺส สามคฺคี
“ ความพร้อมเพรียงของหมู่ทำให้เกิดสุข ”
